Zagađenost vazduha predstavlja složen problem i ne dolazi iz jednog izvora. Zagađenje se sastoji od malih čestica (zagađivača), koje mogu biti prirodne ili veštačke.
Zbog raznolikosti zagađivača zagađenje može uticati na ljude kako napolju, tako i unutra.
Spoljašnje zagađenje vazduha može biti od:
- čestica koje nastaju od paljenja uglja i gasa
- štetnih gasova kao što su azot-dioksid ili sumpor-dioksid
- dima cigareta
- troposferskog ozona (jedan od gasova staklene bašte)
Zagađenje vazduha u zatvorenom prostoru može biti od:
- kućnih hemikalija
- štetnih gasova kao što su radon i ugljen-monoksid
- građevinskih materijala kao što su živa i azbest
- polena
- buđi
- dima cigareta
Prema stavu Svetske zdravstvene organizacije, zagađivači koji su najopasniji po ljudsko zdravlje su:
- azot-dioksid
- sumpor-dioksid
- troposferski ozon
- suspendovane čvrste materije i tečne kapljice različitih zagađivača
Kako zagađenje vazduha utiče na zdravlje pojedinca?
Štetni gasovi i čestice u zagađenom vazduhu mogu znatno uticati na pogoršanje zdravstvenog stanja pojedinca, a veoma je bitno i koliko je neko izložen zagađenom vazduhu.
Kratkoročno izlaganje zagađenom vazduhu može uticati na respiratorni sistem osobe, kao i respiratorne infekcije. Ukoliko osoba već pati od astme, onda se njeno stanje može veoma pogoršati.
Takođe, izloženost određenim česticama iz zagađenog vazduha može izazvati iritaciju kože, kao i brojna oštećenja respiratornog sistema i očiju.
Dugoročno izlaganje zagađenom vazduhu ima dosta gore posledice od kratkoročnog izlaganja. Još uvek se sprovode različita istraživanja kako bi se bolje upoznale posledice zagađenja vazduha na duže staze, ali već sada postoje dokazi koji nam pokazuju koliko je zagađenje vazduha opasno i šta su njegove posledice.
Osobe koje su dugoročno izložene zagađenom vazduhu rizikuju sledeće posledice:
- hroničnu opstruktivnu bolest pluća
- rak pluća
- kardiovaskularne bolesti
- prevremeni porođaj
Kako možemo smanjiti izloženost zagađenom vazduhu?
Najbolji način da se smanji izloženost zagađenom vazduhu jeste da se smanji provedeno vreme u oblastima gde je kvalitet vazduha loš.
Kada je reč o spoljašnjem zagađenju vazduha, pojedinac može smanjiti izloženost zagađenom vazduhu tako što će:
- izbegavati da se šeta pored prometnih puteva
- izbegavati vežbanje i trčanje napolju
- ostati unutra dok se kvalitet vazduha ne poboljša
Što se zagađenja vazduha u zatvorenim prostorima tiče, ono se može smanjiti tako što će se:
- voditi računa o instalacijama i ventilaciji u prostorijama u kojima se boravi
- voditi računa o prašini, buđi i polenu i truditi se da se oni eliminišu iz prostora u kom se boravi